Jesienne obserwacje przyrody

 

J

esień ma w sobie tę niezwykłą przytulność, która sprawia, że granice między tradycją a nowoczesnością zaczynają się zacierać i niezwykle łatwo możemy przenieść się do magicznego świata przyrody. Czy w związku z tym nie powinniśmy kultywować zwyczaju jesiennych wyjazdów przyrodniczych i na stałe wpisać je do rodzinnego kalendarza?

Mamy do wyboru grzybobranie, obserwacje ptaków, które w tym okresie masowo migrują czy w końcu podglądanie jeleni na rykowisku. Możemy też wybrać się na weekendowe wycieczki gdzieś blisko domu, poznając tym swoją okolicę lub wręcz przeciwnie – pozwolić sobie na chwilę odpoczynku od codzienności, spakować plecaki i odkrywać te bardziej odległe, dotąd nieznane nam, części Polski. Bycie przyrodnikiem-obsewatorem wciąga, rozbudza ciekawość i pozwala odzyskać tę utraconą więź z naturą, która potrafi obudzić w nas zachwyt. Co więcej, musimy dodatkowo zmierzyć się z naszą „naturalną kondycją”, wyciszyć i uzbroić w cierpliwość - co rozwija i wzbogaca.

Grzybobranie to właściwie fenomen – żywa tradycja, być może jeden z ostatnich i trwałych przekazów międzypokoleniowych oraz niematerialne dziedzictwo kulturowe. Co ciekawe, zwyczaj ten wciąż zaskakuje przybyłych do polski cudzoziemców.

Czy pamiętacie rodzinne wycieczki na grzyby? Przesądy i wierzenia, które nadal są w nas żywe i wydaja się absolutna prawdą mimo, że bliżej im do wierzeń ludowych? Wyprawy o świcie, szykowanie własnego kosza, kaloszy i kozika, ekscytacja zapowiadająca przygodę i wyzwalająca prawdziwy instynkt łowcy. Wystarczy wspomnieć, że w czasach PRL-u takie wycieczki przypominały atmosferę karnawału a zakładowe grzybobrania – zwykle mocno zakrapiane alkoholem – stanowiły okazję dla zabawy i relaksu.

W różnych częściach Polski zbiera się różne gatunki a same grzyby mają niekiedy swoje regionalne nazwy. To czy zbierać je najlepiej po pełni czy w czwartej kwarcie księżyca będzie zależało od regionu Polski. Wszyscy jednak czują w kościach tę wręcz wymarzoną dla grzybiarzy pogodę, kiedy wilgoć i ciepło upajają nas zapachem leśnego poszycia i kamforycznego igliwia.

Cóż zrobimy z naszym trofeum? Część grzybów ususzymy i za jakiś czas wykorzystamy do wigilijnych uszek, pierogów, zup i bigosu. Może zamarzy nam się zupa z kozaków czy borowików, jajecznica i omlet z kurkami a może panierowany „kotlecik” z kani. 

Wróćmy poza tym pamięcią do innych tradycji szlacheckich, urządźmy swoje bezkrwawe polowanie na ptaki czy dziką zwierzynę. Zamieszkajmy na weekend w drewnianym, otoczonym lasami i zanurzonym w ciszy domku z kominkiem. Zachowujmy się w przyrodzie cicho niczym myśliwy, tropmy ślady i wypatrujmy czegoś niezwykłego. Dobrze jest mieć swojego przewodnika, który odkryje przed nami jakieś misterium, wprowadzi w ten tajemniczy i dotąd nieznany świat. Wybierzmy się na nasza wyprawę, kiedy świta – jest to przełom nocy i dnia czyli szczególna metafora granicznej przemiany. Zawieśmy nasze codzienne i oczywiste techniczne umiejętności a stańmy się za to łowcami i poszukiwaczami przygód.

Przywieźmy ze sobą jakieś wyjątkowe, albo wręcz przeciwnie –  prozaiczne zdjęcie, jako wspomnienie tego czarownego i wyrwanego z kontekstu momentu.

Cel: edukacja przyrodniczo-leśna, własnoręczne pozyskiwanie darów natury, kultywowanie tradycji.