Przyroda w styczniu - sezon 2.

Rośliny wodne są pod lodem

O przyrodzie w styczniu pisałam już rok temu. Teraz pora na nowe obserwacje. 

Średnia temperatura stycznia dla Warszawy wynosi – 1,9°C (średnia wieloletnia z okresu 1981 – 2010). Początek roku zwykle bywa chłodny, często mroźny co jednak nie powinno zatrzymywać nas w domu, w naszych „jaskiniach”. Można wreszcie rozpalić w kominku, Mąż i Syn narąbią drewna i przyniosą małe szczapki dobre na rozpałkę. Tęsknimy przecież cały rok za skrzypiącym śniegiem i rozgrzewającym kubkiem herbaty w dłoniach - wykorzystajmy te momenty na cieszenie się zimą i hartowanie organizmu.

Rośliny wodne zniknęły pod warstwą lodu (nie dotyczy to rzek i strumieni, których bystry prąd nie pozwala wodzie zamarznąć). Pada śnieg i okrywa zmarzniętą ziemię. Pola pomału stają się białe. Zwierzęta potrzebują dużo energii na walkę z chłodem. O te porze jest mało pokarmu, a zdobywanie go utrudnia mróz.

Zima to ciężki okres dla ptaków. Trudno znaleźć coś do jedzenia. Smakołykami stają się suche owoce na krzakach lub nasiona. Jeżeli zaczniemy dokarmiać ptaki przyczynimy się do ochrony przyrody. Zasady dokarmiania są proste, oto jego krótka instrukcja obsługi.

Kiedy zbliżam się z aparatem do karmników, ptaki zawsze znikają, ale mam świetny punkt obserwacyjny z okna w kuchni

W naszym ogrodzie mamy kilka małych karmników, rozsypujemy też ziarna słonecznika na ziemi i kładziemy na niej jabłka – mój Mąż zawsze robi to wieczorem i dzięki temu razem z ptakami jemy wspólne śniadanie. Obserwując przez kuchenne okno ten pełen życia, kolorowy, wielogatunkowy zamęt.

Czasem wystarczy rozsypać trochę ziarna na ziemi

Niekiedy ptaki siedzą przycupnięte na gałęziach i przypominają miękkie kuleczki – dzieje się tak, gdyż chroniąc się przed chłodem stroszą pióra. Warstwa powietrza stanowi doskonałą izolację. Skrajnym przykładem są kaczki morskie nurkujące w lodowatej toni – w ich przypadku wypełniona powietrzem przerwa pomiędzy ciałem a piórami wynosi około 1 cm.

Czy zastanawialiście się kiedyś, jak zimę spędzają motyle? Robią to w postaci jaja, gąsiennicy, poczwarki bądź osobnika doskonałego – są wtedy w letargu i chowają się w zakamarkach (np. kory drzew), w zagłębieniach skał, budynkach lub po prostu pod suchymi liśćmi. Niektóre z nich wybierają się w daleką podróż do cieplejszych regionów.

Oprócz gatunków „oczywistych” jest wiele takich, o których rzadko kto słyszał, dlatego tym razem opowiem o orzesznicy, gryzoniu wielkości myszy, o bardzo gęstym puszystym ogonie i żółtobrązowym futerku na grzbiecie. Jest ona aktywna po zapadnięciu ciemności a przed końcem października zapada w sen zimowy. Sen ten trwa do kwietnia. Orzesznica śpi w kulistym gnieździe uwitym ze źdźbeł traw i znajdujących się w suchym miejscu na glebie, pniakach i wśród korzeni drzew. Żyje w lasach z bogatym podszytem oraz w takich typu parkowego.

orzesznica